Publikacja przybliża aktualne wyzwania i perspektywy dla polityki ekonomicznej, zarówno w wymiarze krajowym, jak i międzynarodowym. Związane są z one otwartą i wolnorynkową gospodarką, z pozytywnymi i negatywnymi konsekwencjami globalizacji i liberalizacji stosunków ekonomicznych. Z jednej strony, wiąże się to z dynamicznym rozwojem innowacji, nowoczesnych technologii, budową gospodarki opartej na wiedzy, zmianami strategii funkcjonowania podmiotów gospodarczych dla uzyskania wyraźnej przewagi konkurencyjnej na światowych rynkach. Z drugiej natomiast, to relatywnie dużo większa łatwość w przenoszeniu zagrożeń o charakterze społeczno-gospodarczym pomiędzy gospodarkami, regionami i państwami, wynikającymi z nierównomiernym ich rozwojem, dysproporcją poziomu zamożności społeczeństw, ich struktury demograficznej oraz wyczerpywaniem się podstawowych zasobów naturalnych określających ich podstawy egzystencji.

Jeszcze w latach 70. ubiegłego wieku pojęcia innowacji, a tym bardziej gospodarki opartej na wiedzy używane były sporadycznie. Operowano raczej terminem „postęp ekonomiczny”, którego składowymi były: postęp techniczny i postęp organizacyjny. Postęp ekonomiczny oznaczał postępowe zmiany w procesach gospodarczych, w których eksponowano przede wszystkim procesy produkcyjne. Wprowadzenie pojęcia innowacji istotnie zmieniło dotychczasowe, tradycyjne podejście do owych „postępowych zmian w procesach gospodarczych” i stało się zalążkiem innego myślenia o wdrażaniu nowości w procesach wytwórczych. Przede wszystkim zaś innowacja, w sensie przedmiotowym, nie odnosi się tylko do działalności wytwórczej. Pole innowacji obejmuje zmiany w znacznie szerszym obszarze i odnosi się do rozlicznych dziedzin działalności człowieka, łącznie z takimi dziedzinami, jak: służba zdrowia, wojskowość, nauczanie itp. Drugą istotną zmianą w omawianym zagadnieniu jest rozszerzenie analiz innowacji o związaną z nimi wiedzę i edukację. Współcześnie jest to bardzo znaczący nurt badań, który dotyczy gospodarki jako całości (gospodarka oparta na wiedzy) oraz układu mikroekonomicznego(zarządzanie wiedzą). Nurt ten został wzbogacony badaniami przedsiębiorczości jako czynnika wzrostu i rozwoju struktur ekonomicznych. Obejmuje on badania przedsiębiorczości zewnętrznej oraz przedsiębiorczości wewnętrznej, tzn. przedsiębiorczości, z którą spotykamy się w ramach różnych instytucji gospodarczych. W prezentowanej pracy czytelnik znajdzie również rozważania na temat przedsiębiorczości rozproszonej, do której należy zaliczyć grona przemysłowe, parki technologiczne czy też przedsiębiorczość w układzie regionalnym. Dodajmy, że sygnalizowane problemy są rozpatrywane z punku widzenia wielu zagadnień, ważnych szczególnie dla naszej gospodarki. Są nimi: partycypacja bezpośrednia, zaufanie jako zasób gospodarczy, rynek UE i efektywność procesów.

OD REDAKCJI "Zaczęła się wprawdzie przed 30 laty, ale wiek XXI przynosi jej wyraźną intensyfikację i konkretyzację. Chodzi o debatę na temat znaczenia wiedzy dla gospodarki i życia społecznego. Debata jest tym bardziej potrzebna, że problem nie jest jednoznaczny, a rozmaite perspektywy badawcze i praktyczne, niekiedy bardzo różniące się między sobą, wzbogacają argumentację. Niniejszy zeszyt „Przeglądu Socjologicznego” poświęcamy zagadnieniu „społeczeństwa wiedzy” (knowledge-based society) w zróżnicowanym interdyscyplinarnie i analitycznie ujęciu".(fragment)

Od lat w środowiskach naukowych i wśród praktyków toczą się dyskusje nad koncepcją zrównoważonego rozwoju. Liczne kontrowersje występujące w tych dyskusjach związane są przede wszystkim z: • po pierwsze: występującym nadal w teorii i w praktyce zbyt wąskim traktowaniem tej koncepcji niemal wyłącznie w kategoriach ochrony środowiska oraz z coraz śmielszymi próbami ujmowania zrównoważonego rozwoju jako pełnowartościowego paradygmatu rozwoju, który oparty jest na równoważeniu jego aspektów ekonomicznych, społecznych i środowiskowych przy wyraźnym artykułowaniu fundamentów aksjologicznych; • po drugie: relatywnie słabym rozpoznaniem koncepcji zrównoważonego rozwoju na poziomie mikroekonomicznym, na poziomie organizacji. Zrównoważony rozwój organizacji coraz częściej wiązany jest z problematyką jej odpowiedzialności przejawiającej się w różnych obszarach działalności: ekonomiczno-finansowym, prawnym, środowiskowym i społecznym, dla których wspólną płaszczyzną powinna być etyka i moralność. Obecnie odpowiedzialne zarządzanie jest fundamentalną kategorią wspomagającą podstawowe funkcje i cele organizacji. Jest także przejawem dojrzałości organizacji w sensie aksjologicznym. Odpowiedzialność organizacji nie może przejawiać się tylko w wizerunku organizacji, często PR-owskim i sztucznym, ale powinna wyrażać się w trwałym i konsekwentnym działaniu zarówno zarządzających, jak i poszczególnych pracowników na rzecz budowania prawidłowych relacji ze wszystkimi kluczowymi interesariuszami. Podejście to nabiera szczególnego znaczenia w kontekście: • pojawienia się konsumentów coraz częściej zwracających uwagę w swoich decyzjach zakupowych na kwestie etyczne w zakresie środowiska przyrodniczego, praw człowieka, czy praw pracowniczych, • konieczności budowania pozytywnych, etycznych i autentycznych relacji z interesariuszami organizacji, • wzrostu świadomości konsumentów co do ich praw, a także sposobów korzystania przez nich z nabytych uprawnień, • powstawania nowych regulacji prawnych w zakresie ochrony praw pracowników i konsumentów, • coraz sprawniejszego przepływu informacji o nieetycznych zachowaniach organizacji wobec pracowników, klientów i pozostałych interesariuszy. Proces budowania odpowiedzialnego zarządzania wymaga od zarządzających organizacją przyjęcia określonej, aktywnej postawy, przyczyniającej się do dobra społecznego, przyrodniczego, ekonomicznego i instytucjonalnego. Jest to więc obywatelska postawa prowadząca do autentycznego harmonizowania celów organizacji z aksjologicznymi i etycznymi aspektami. Autorzy tej publikacji podjęli trud zaprezentowania wybranych aspektów związanych z odpowiedzialnym zarządzaniem organizacji w kontekście szerszej idei rozwoju zrównoważonego. Opracowanie składa się z trzech względnie jednorodnych modułów tematycznych, w których zamieszczono artykuły powiązane z główną problematyką tej książki. Dotyczą one kolejno: • różnych aspektów zrównoważonego rozwoju organizacji, w tym zintegrowanej odpowiedzialności, tworzenia doskonałości organizacyjnej, zrównoważonego marketingu czy roli kategorii ryzyka w równoważeniu rozwoju, • roli odpowiedzialności w procesach budowania relacji z interesariuszami, w tym problemów doboru partnerów, badania satysfakcji klientów czy orientacji na zaufanie i lojalność klienta, • doskonalenia zarządzania jakością jako przejawu odpowiedzialności organizacji, w tym dojrzałości procesowej, samooceny czy relacji między zarządzaniem jakością a teorią interesariuszy. Różnorodność prezentowanych treści i koncepcji pozwala redaktorom tej publikacji mieć nadzieję, że czytelnicy znajdą w niej myśli inspirujące do wdrażania w życie zasad odpowiedzialnego zarządzania, a przez to do implementacji koncepcji zrównoważonego rozwoju na poziomie organizacji. Projekty artykułów zamieszczone w tej publikacji były przedmiotem dyskusji naukowych podczas V Ogólnopolskiej Konferencji pn. Zrównoważony rozwój organizacji, która odbyła się w dniach 16-18 czerwca 2014 r. w Karpaczu. Redaktorzy tego zeszytu wyrażają wdzięczność uczestnikom konferencji za możliwość twórczej wymiany poglądów, recenzentom za inspirujące i krytyczne uwagi oraz autorom za przygotowanie artykułów tworzących ten zbiór.

„Studia Prawno-Ekonomiczne” są jednym z nielicznych w kraju wydawnictw ciągłych, koncentrujących uwagę na problematyce wspólnej dla środowisk ekonomicznych i prawniczych. Na ich łamach wypowiadają się wybitni krajowi przedstawiciele nauk ekonomicznych i prawniczych (blisko 80 profesorów i doktorów habilitowanych), a ponadto debiutujący, utalentowani młodzi pracownicy nauki z terenu całego kraju, są więc wydawnictwem par excellence naukowym. Zasięg oddziaływania czasopisma jest zdecydowanie ponadregionalny. Docierają one nie tylko do środowisk naukowych w całym kraju, ale i do przedstawicieli praktyki, zarówno gospodarczej, jak i obejmującej radców prawnych oraz sądownictwo. Świadczy o tym ogólne zainteresowanie wydawnictwem oraz pozyskiwanie przez Redakcję coraz to nowych autorów, chętnych do publikacji swoich artykułów. W ostatnich latach „Studia Prawno-Ekonomiczne” goszczą na swoich łamach osoby rozpoczynające swoją karierę zawodową w innych ośrodkach akademickich. Są także jedną z ważniejszych pozycji wymiany międzybibliotecznej.